ondersteunt vernieuwende initiatieven voor
mensen met (g)een chronische aandoening
mensen met (g)een chronische aandoening
Wereldwijd is depressie de aandoening met de grootste ziektelast in vergelijking met alle andere psychische en lichamelijke ziekten (WHO, 2017). Zonder behandeling ervaart slechts 3% van de patiënten een normale kwaliteit van leven vergeleken met gezonde mensen. Na behandeling stijgt dit percentage naar 30%, maar blijft meer dan de helft van de patiënten ernstige gebreken ervaren in hun kwaliteit van leven.
Daarnaast blijkt het percentage patiënten dat na behandeling een normale kwaliteit van leven ervaart na een jaar gedaald te zijn. Een van de belangrijkste voorspellers voor deze daling en voor een nieuwe depressieve episode is de aanwezigheid van residuele klachten en onvolledig persoonlijk herstel na een depressiebehandeling.
Het concept persoonlijk herstel gaat over het proces waarin mensen leren leven met de (blijvende) beperkingen van een psychische aandoening (Anthony, 1993). Deze beperkingen kunnen effect hebben op iemand zijn identiteit, dagelijks functioneren en het sociaal functioneren. Onderdeel van het herstelproces is het oppakken van de verschillende rollen in het leven. Voor veel patiënten blijkt het moeilijk deze rollen weer op te pakken na een depressie.
Uit onderzoek blijkt verder dat patiënten zelf het weer participeren in het sociale leven juist als een van de belangrijkste voorwaarden zien om goed om te kunnen gaan met hun kwetsbaarheid voor depressie in het dagelijkse leven. Dit betekent dat aandacht voor het sociaal maatschappelijk functioneren van patiënten cruciaal is bij het versterken van de grip die patiënten ervaren na een depressie(behandeling). In de reguliere behandeling van depressie ligt de nadruk echter op het behandelen van de symptomen van depressie in de acute fase en is minder aandacht voor aspecten van persoonlijk herstel. In het huidige aanbod zijn geen interventies beschikbaar die voldoende tegemoet komen aan het persoonlijk herstel van mensen met een depressie.
Om in deze lacune te voorzien, is door het lectoraat Rehabilitatie van de Hanzehogeschool Groningen, het Universitair Centrum Psychiatrie (UCP) van het UMCG, Alles Goed en MIND het STAIRS-programma ontwikkeld, uitgevoerd en geëvalueerd. Met het STAIRS-programma kunnen mensen met een depressie, hun naasten en betrokken professionals via een online transmediaal platform op een interactieve wijze kennis kunnen vergaren, ervaringen kunnen delen en elkaar kunnen ondersteunen bij het omgaan met de kwetsbaarheid voor depressie.
Het STAIRS-programma is ontwikkeld in een samenwerking van ervaringsdeskundigen, naasten en professionals en bestaat uit een aanbod waarin de deelnemers in 10 weken actief werken aan 9 verschillende thema's die samenhangen met persoonlijk herstel, variërend van structuur tot verbinding maken met anderen.
Er is een online en fysiek werkboek ontwikkeld voor patiënten, naasten en professionals en voor de moderators/gespreksleiders is additionele tekst (handleiding) in dit werkboek opgenomen. Er is een training ontwikkeld voor professionals voor het verzorgen van de module als moderator/gespreksleider en een voorlichtingsbrochure STAIRS voor patiënten, hun naasten en betrokken professionals. Het ontwikkelde STAIRS-programma is een vast onderdeel geworden van het aanbod van het UCP en wordt in het kader van een promotieonderzoek naar de effectiviteit van het programma ook gebruikt in vier andere GGz-instellingen.
Meer informatie over STAIRS kan je op de websites www.allesgoed.org/STAIRS en www.iwpervaringsdeskundigheid.nl vinden.
Voor vragen kan je contact opnemen met de projectleider, Lies Korevaar, lector Rehabilitatie aan de Hanzehogeschool Groningen: e.l.korevaar@pl.hanze.nl